Biyogüvenlik Nedir?

Biyogüvenlik, biyolojik materyallerin (mikroorganizmalar, GDO, patojenler vb.) insanlar, hayvanlar, bitkiler ve çevreye zarar vermesini önlemeye yönelik çalışmaların bütünüdür.

Biyogüvenlik ile amaç; hem laboratuvar çalışanlarını işçi sağlığını ve güvenliğini sağlamak hem de toplum emniyetini koruyacak tüm önlem, politika, prosedür oluşturulması ve uygulamaların düzenlenmesini sağlamaktadır.

Özellikle Genetiği değiştirilmiş organizma çalışma ve uygulamalarının artması ve küresel ulaşım yolları ve salgınlarla birlikte biyogüvenlik önemini büyümektedir.

Biyogüvenlik Uygulamaları

Biyogüvenlik uygulamaları laboratuvarlarda, sağlık kuruluşlarında, tarım ve gıda alanında, biyoteknoloji tesislerinde ve hatta hastanelerde geniş bir şekilde yürütülür.

Temel uygulamalar:

1. Risk Değerlendirmesi
   • Kullanılan biyolojik etkenlerin tehlike sınıfı belirlenir.
   • Çalışmanın yapılacağı ortam ve personel güvenliği analiz edilir.
2. Biyogüvenlik Seviyeleri (BSL-1’den BSL-4’e kadar)
   • BSL-1: Düşük riskli mikroorganizmalar (örneğin, E. coli K12).
   • BSL-2: İnsan sağlığında hastalık yapabilen ama kontrol edilebilir patojenler.
   • BSL-3: Solunum yoluyla bulaşan ciddi hastalık etkenleri (örneğin, M. tuberculosis).
   • BSL-4: Ölümcül ve tedavisi olmayan virüsler (örneğin, Ebola).
3. Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) ve Toplu Koruma önemleri
   • Eldiven, laboratuvar önlüğü, gözlük, maske seçimi ve biyogüvenlik kabini kullanımı.
   • HEPA filtreli havalandırma, negatif basınçlı odalar, biyogüvenlik kabinleri.
4. Atık Yönetimi
   • Biyolojik atıkların otoklav, yakma veya kimyasal dezenfektanlarla  çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmesi.
5. Eğitim ve Farkındalık
   • Çalışanların biyogüvenlik riskleri, acil durum prosedürleri ve standart operasyonel talimatlar (SOP) hakkında düzenli eğitilmesi.

Biyogüvenlik Danışmanlığı

Biyogüvenlik danışmanlığı, kurumlara biyogüvenlik sistemlerini kurma, geliştirme ve denetleme konusunda uzman desteği sağlamaktır. Danışmanlar şu alanlarda çalışır:

• Risk Analizi: Hangi biyolojik etkenlerle hangi koşullarda çalışılabileceğini belirleme.
• Biyogüvenlik Önlemleri Planlama: Güvenliği dair prosedürler, talimatlar ve acil durum planları oluşturma. Biyogüvenlik seviyelerine uygun bina ve altyapı tasarımı.
• Eğitim ve Sertifikasyon: Personele dair eğitimler hazırlama, uluslararası standartlara uygun belgelendirme
• Denetim ve Uyum: Ulusal ve uluslararası biyogüvenlik mevzuatına (örneğin WHO, CDC, AB direktifleri) uyumun denetimi

Biyogüvenlik Uzmanlığı danışmanlığı; hastaneler, araştırma merkezleri, üniversiteler, biyoteknoloji firmaları ve tarım/gıda sektörü için büyük öneme sahiptir.

Laboratuvar biyogüvenliği nedir? Laboratuarlarda biyogüvenlik nasıl sağlanır?

Laboratuarlar İSG ve Toplum sağlığı açısından tehlikeli olabilecek bir çok biyolojik materyali bulunudurur. O yüzden biyogüvenlik prosedürlerinin harfiyet uyulması ve denetlenmesi gereken çalışma alanlarından birisidir. Bu alanlarda Biyogüvenlik farkındalığının en yüksek seviyede olması gereklidir.